Wat zijn psychostimulantia (ADHD medicatie)?
Stimulantia verhogen de activiteit van bepaalde neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline. Ze worden vooral ingezet bij ADHD en narcolepsie.
Voorbeelden:
- Methylfenidaat (bijv. Ritalin, Concerta): Verbetert concentratie en impulsbeheersing.
- Dexamfetamine: Sterker en langer werkend dan methylfenidaat.
- Lisdexamfetamine (Elvanse): Langwerkend en geleidelijke afgifte.
Bijwerkingen van ADHD medicatie of psychostimulantia:
Verminderde eetlust, slapeloosheid, hoofdpijn, verhoogde hartslag. Meestal mild en tijdelijk.
Belangrijk om te weten:
De dosering wordt vaak geleidelijk opgebouwd en afgestemd op het individu. Regelmatige evaluatie is belangrijk.
Waarom en hoe werkt Psychostimulantia (ofwel ADHD medicatie)?
Psychostimulantia, zoals methylfenidaat (bijv. Ritalin) en dexamfetamine, werken bij ADHD doordat ze de werking van bepaalde neurotransmitters in de hersenen – vooral dopamine en noradrenaline – beïnvloeden. Deze stoffen spelen een belangrijke rol in aandacht, motivatie en impulscontrole. Bij mensen met ADHD functioneren deze systemen vaak minder goed.
Hoe werkt het precies?
- Verhoging van dopamine en noradrenaline:
Psychostimulantia remmen de heropname van dopamine en noradrenaline in de hersenen, waardoor er meer van deze stoffen beschikbaar blijven in de synaptische spleet (de ruimte tussen zenuwcellen). Hierdoor wordt de signaaloverdracht verbeterd. - Activering van prefrontale cortex:
Dit deel van de hersenen is betrokken bij planning, concentratie, en impulsbeheersing. Bij ADHD is de activiteit in dit gebied vaak verlaagd. Door stimulatie verbetert de executieve functie. - Sneller, gerichter denken en minder afleiding:
Door de verbeterde communicatie tussen hersencellen kunnen mensen met ADHD zich beter focussen, impulsen beter remmen, en doelgerichter werken.
Paradox?
Het lijkt tegenstrijdig dat “stimulerende” middelen helpen bij hyperactiviteit, maar bij ADHD werkt het juist normaliserend op de hersenactiviteit – niet opwekkend zoals bij gezonde mensen zonder ADHD.
Wil je ook uitleg over het verschil tussen methylfenidaat en amfetamines?